Erfbelasting bij overlijdensrisicoverzekering

Bij de uitkering van een overlijdensrisicoverzekering (ORV) kan het zijn dat u hierover erfbelasting (voorheen successierechten) moet betalen. De mate van erfbelasting is afhankelijk van de relatie van degene die de uitkering ontvangt met degene waarvan de erfenis afkomstig is (de overledene).

Verder is de uitkering van een ORV onderdeel van de erfenis. Het totale erfvermogen (huis, meubilair, kunst, etc.) is dus van belang bij het berekenen van de totale erfbelasting.

In de onderstaande tabel ziet u wanneer en hoeveel erfbelasting u moet betalen.

Hoogte erfbelasting

Hieronder ziet u een overzicht van de hoogte van de erfbelasting (2025):

Echtgenoten, partners of kinderen betalen dus een tarief van 10 procent tot maximaal 154.197 euro van de waarde van de erfenis.

Is de erfenis hoger dan dit bedrag? Dan betaalt men een percentage van 20 procent over het deel dat boven dit bedrag uitkomt.

Vrijstelling

Afhankelijk van uw relatie met de overledene is een bepaald bedrag vrijgesteld van de erfbelasting.

Kijk op de website van de Belastingdienst voor exacte voorwaarden en tarieven.

Berekening erfbelasting

Hieronder worden twee voorbeelden gegeven van de berekening van de erfbelasting bij een overlijdensrisicoverzekering.

Voorbeeld 1

Annet verliest haar man en ontvangt hiervoor een uitkering van de overlijdensrisicoverzekeraar. Het gaat om een bedrag van 300.000 euro. Verder heeft de woning waarvan ze 50 procent erft een WOZ-waarde van 450.000 euro. Daarnaast hadden haar man en haar een privévermogen van 90.000 euro. Omdat de woning en de gelden voor 50% in het bezit zijn van Annet, is slechts (540.000 / 2) 270.000 euro belast. De totale erfenis is dus 300.000 + 270.000 = 570.000 euro.

Dit volledige bedrag valt binnen de vrijstelling (€ 804.698 in 2025). Annet hoeft dus geen erfbelasting te betalen.

Voorbeeld 2

Oscar (alleenstaand) heeft een overlijdensrisicoverzekering op zijn naam afgesloten voor het geval hij vroegtijdig komt te overlijden. De uitkering is 100.000 euro. Verder heeft Oscar een privévermogen van 15.000 euro. Zijn twee kinderen (Rick en Marlies) zijn de nabestaanden. Indien Oscar in 2025 komt te overlijden wordt de erfenis en erfbelasting als volgt berekend.

Het erfvermogen bedraagt 100.000 + 15.000 = 115.000 euro, ofwel 57.500 euro per kind. Ieder kind heeft recht op een vrijstelling van 25.490 euro.

Het belaste deel bedraagt dus: 57.500 – 25.490 = 32.010 euro per kind. Hierover moet 10 procent erfbelasting betaalt worden. Dat komt neer op 0,10 x 32.010 =  3.201 euro voor zowel Rick als Marlies.

Erfbelasting voorkomen

De heffing van de erfbelasting kan voorkomen worden als twee partners twee losse overlijdensrisicoverzekeringen hebben afgesloten.

De premiebetaler sluit dan een verzekering af op naam van zijn/haar partner en vice versa. Degene die het geld ontvangt (de begunstigde) is daarmee ook verzekeringsnemer en premiebetaler. De partner is degene die verzekerd is.

Dat ziet er schematisch als volgt uit: 

Een kort stappenplan:

1. Zorg ervoor dat de verzekering op de juiste manier is ingericht
2. Degene die premie betaalt, is niet dezelfde persoon als degene die is verzekerd
3. Degene die premie betaalt, is meestal ook de begunstigde
4. De partner is de altijd de verzekerde

Het op deze manier afsluiten, noemt men kruislings verzekeren.